انکولوژی
انکولوژی از دو کلمه انکو به معنی توده و لوژی به معنی نوعی رشته تحصیلی تشکیل شده.
به شاخه ای از سرطان شناسی گفته میشود که در جهت تشخیص دادن، درمان کردن و پیشگیری نمودن از سرطان فعالیت دارد.
در انکولوژی برای درمان کردن سرطان روش جراحی، پرتودرمانی و درمان های دارویی را به کار می گیرد.
این شاخه از پزشکی دارای حوزه پیچیده ای می باشد که به تخصص و تجربه کافی نیاز دارد.
انکولوژیست کیست؟
به پزشکان و متخصصانی که در زمینه بیماری سرطان و تشخیص، درمان و پیشگیری از آن تخصص دارند انکولوژیست می گویند.
این متخصصان باید دانش و تجربه کافی برای شناسایی و درمان سرطان را داشته باشند و بتوانند عوارض ناشی از سرطان را در بیمار کنترل نمایند.
به طور کلی انکولوژیست را متخصص سرطان تعریف می کنند.
پزشک انکولوژیست دارای وظایفی به شرح زیر است:
- تجویز آزمایش ها و عکس برداری ها برای مطمئن شدن و قطعی شدن ابتلا به سرطان و مشخص کردن مرحله سرطان
- توضیح دادن به بیمار در رابطه با آنچه تشخیص داده است و نوع و مرحله بیماری که دارد.
- تعیین کردن بهترین روش درمانی با توجه به شرایط بیمار و اعلام گزینه های درمانی به او
- انتخاب بهترین راهکار درمانی با توجه به تخصص خود
- کنترل کردن عوارض و علائم ایجاد شده در بیمار و درمان آنها
- در صورت نیاز ارجاع دادن بیمار به متخصصان و یا مشاوران دیگر
- پیگیری وضعیت بیمار بعد از درمان وی و کنترل نمودن عوارضی که در بلند مدت ایجاد می‌شوند.
چه زمانی باید به متخصص و فوق تخصص انکولوژی مراجعه کرد؟
معمولا زمانی که فرد بیمار علائم وعوارض مشکوکی را در رابطه با سرطان در خود مشاهده می کند به متخصص انکولوژی مراجعه می نماید.
شرایطی که بیمار به متخصص انکولوژی مراجعه می کند به قرار زیر است:
چنان چه در خانواده تشخیص سرطان صورت گرفته باید برای مشاوره گرفتن و ارزیابی کردن به متخصص انکولوژی مراجعه کرد تا با استفاده از آزمایش ها و تصویربرداری ها بتوان نوع و مرحله سرطان را مشخص کرد و برنامه درمانی را برنامه ریزی نمود.
در صورت مشاهده کردن علائم مشکوک به سرطان چون وجود توده های غیر عادی، خونریزی های غیر عادی، متورم شدن و علائمی از این قبیل، باید به پزشک متخصص و فوق تخصص انکولوژی مراجعه نمود.
در صورتی که توسط پزشک دیگر به خاطر شک به وجود سرطان به متخصص و فوق تخصص انکولوژی ارجاع داده شوید تا اقدامات تشخیصی لازم صورت بگیرد.
چنان چه قبلا به سرطان مبتلا بوده اید و تحت درمان هستید، باید برای پیگیری و ارزیابی به صورت دوره ای به متخصص و فوق تخصص انکولوژی مراجعه کنید.
برای مشخص کردن مسیر درمان و دریافت توضیحات کامل در این خصوص باید به متخصص انکولوژی مراجعه کرد.
برای انجام دادن نظارت بر درمان و مشاوره بعد از درمان برای جلوگیری از عود دوباره سرطان باید به پزشک متخصص مراجعه نمود.
روش های درمانی به کار رفته توسط فوق تخصص انکولوژی
از روش هایی که فوق تخصص انکولوژی برای درمان سرطان به کار می گیرد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انجام جراحی
- انجام شیمی درمانی
- انجام پرتودرمانی
- انجام ایمونوتراپی که با استفاده از سیستم ایمنی بدن موجب درمان سرطان میشود.
- انجام تارگت تراپی که با دقت بدون آسیب رساندن به بافت های سالم سلول های سرطانی را از بین می برد.
- انجام هورمون درمانی برای سرطان های هورمونی
- انجام هایپرترمی که از طریق انرژی گرما و حرارت دادن موجب درمان بافت سرطانی میشود.
آزمایشات انکولوژی رایج که توسط فوق تخصص انکولوژی مورد استفاده قرار می گیرد
جهت تشخیص بیماری ابزار های مختلفی وجود دارد که پزشک متخصص با استفاده از تجویز آنها و نتایج حاصله، در رابطه با بیماری و درمان آن تصمیمات لازم را می گیرد.
از جمله این آزمایشات می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- انجام آزمایش CBC که با استفاده از آن تمام اجزای موجود در نمونه خون بررسی میشود.
- انجام آزمایش آنتی ژن پروستات برای مردان
- انجام آزمایش CA-125 برای بررسی سرطان تخمدان در زنان
- استفاده از بیوپسی و یا نمونه برداری از بافت
- استفاده از تصویربرداری با اشعه ایکس و انجام ام آر آی
سخن پایانی
افرادی که به سرطان مبتلا شده اند و یا آن دسته از افرادی که نگران ابتلا به سرطان هستند و در رابطه با این بیماری سوالات زیادی ذهنشان را درگیر کرده است.
می توانند از طریق مراجعه به پزشک متخصص و یا فوق تخصص انکولوژی نگرانی های خود در رابطه با بیماری را رفع کرده و چنان چه مبتلا به سرطان هستند در جهت درمان آن هر گونه اقدام لازمه را انجام دهند.
انکولوژیست آزمایشات مورد نیاز را برای بیمار تجویز کرده و با توجه به نتیجه آزمایش به دست آمده و نوع و مرحله سرطان روش های درمانی موثر را برای بیمار به کار می گیرد.